玄宗至道大聖大明孝皇帝諱隆基, 睿宗第三子也. 母曰昭成皇後竇氏. 性英武, 善騎射, 通音律、曆象之學. 始封楚王, 後爲臨淄郡王. 累遷衛尉少卿、潞州別駕. 景龍四年, 朝於京師, 遂留不遣. 庶人韋氏已弑中宗, 矯詔稱制. 玄宗乃與太平公主子薛崇簡、尚衣奉禦王崇曄、公主府典簽王師虔、朝邑尉劉幽求、苑總監鍾紹京、長上折沖麻嗣宗、押萬騎果毅葛福順李仙鳧、道士馮處澄、僧普潤定策討亂. 或請先啟相王, 玄宗曰:“請而從, 是王與危事;不從, 則吾計失矣. ”乃夜率幽求等入苑中, 福順、仙鳧以萬騎兵攻玄武門, 斬左羽林將軍韋播、中郎將高嵩以徇. 左萬騎由左入, 右萬騎由右入, 玄宗率總監羽林兵會兩儀殿, 梓宮宿衛兵皆起應之, 遂誅韋氏. 黎明, 馳謁相王, 謝不先啟. 相王泣曰:“賴汝以免, 不然, 吾且及難. ”乃拜玄宗殿中監, 兼知內外閑廄、檢校隴右群牧大使, 押左右萬騎, 進封平王, 同中書門下三品. 睿宗即位, 立爲皇太子. 景雲二年, 監國, 聽除六品以下官. 延和元年, 星官言:“帝坐前星有變. ”睿宗曰:“傳德避災, 吾意決矣. ”七月壬辰, 制皇太子宜即皇帝位. 太子惶懼入請, 睿宗曰:“此吾所以答天戒也. ”皇太子乃禦武德殿, 除三品以下官. 八月庚子, 即皇帝位. 先天元年十月庚子, 享於太廟, 大赦. 開元元年正月辛巳, 皇後親蠶. 七月甲子, 太平公主及岑羲、蕭至忠、竇懷貞謀反, 伏誅. 乙醜, 始聽政. 丁卯, 大赦, 賜文武官階、爵. 庚午, 流崔湜於竇州. 甲戌, 毀天樞. 乙亥, 尚書右丞張說檢校中書令. 庚辰, 陸象先罷. 八月癸巳, 劉幽求爲尚書右仆射, 知軍國大事. 壬寅, 宋王成器爲太尉, 申王成義爲司徒, 邠王守禮爲司空. 九月丙寅, 宋王成器罷. 庚午, 劉幽求同中書門下三品, 張說爲中書令. 十月, 姚雋蠻設姚州, 都督李蒙死之. 己亥, 幸溫湯. 癸卯, 講武於驪山. 流郭元振於新州, 給事中唐紹伏誅. 免新豐來歲稅, 賜從官帛. 甲辰, 獵於渭川. 同州刺史姚元之爲兵部尚書、同中書門下三品. 乙巳, 至自渭川. 十一月乙醜, 劉幽求兼侍中. 戊子, 群臣上尊號曰開元神武皇帝. 十二月庚寅, 大赦, 改元, 賜內外官勳. 改中書省爲紫微省, 門下省爲黃門省, 侍中爲監. 甲午, 吐蕃請和. 巳亥, 禁潑寒胡戲. 壬寅, 姚崇兼紫微令. 癸醜, 劉幽求罷. 貶張說爲相州刺史. 甲寅, 黃門侍郎盧懷慎同紫微黃門平章事. 二年正月壬午, 以關內旱, 求直諫, 停不急之務, 寬系囚, 祠名山大川, 葬暴骸. 甲申, 並州節度大使薛訥同紫微黃門三品, 以伐契丹. 二月壬辰, 避正殿, 減膳, 徹樂. 突厥寇北庭, 都護郭虔瓘敗之. 己酉, 慮囚. 三月己亥, 磧西節度使阿史那獻執西突厥都擔. 四月辛未, 停諸陵供奉鷹犬. 五月辛亥, 魏知古罷. 六月, 京師大風拔木. 甲子, 以太上皇避暑, 徙禦大明宮. 七月乙未, 焚錦繡珠玉於前殿. 戊戌, 禁采珠玉及爲刻鏤器玩、珠繩帖綏服者, 廢織錦坊. 庚子, 薛訥及奚、契丹戰於灤河, 敗績. 丁未, 襄王重茂薨, 追冊爲皇帝. 八月壬戌, 禁女樂. 乙亥, 吐蕃寇邊, 薛訥攝左羽林軍將軍, 爲隴右防禦大使, 右驍衛將軍郭知運爲副, 以伐之. 九月庚寅, 作興慶宮. 丁酉, 宴京師侍老於含元殿庭, 賜九十以上幾、杖, 八十以上鳩杖, 婦人亦如之, 賜於其家. 戊申, 幸溫湯. 十月戊午, 至自溫湯. 甲子, 薛訥及吐蕃戰於武階, 敗之. 十二月乙醜, 封子嗣真爲鄫王, 嗣初鄂王, 嗣玄鄄王. 三年正月丁亥, 立郢王嗣謙爲皇太子. 降死罪, 流以下原之. 賜酺三日. 癸卯, 盧懷慎檢校黃門監. 二月辛酉, 赦囚非惡逆、造偽者. 四月庚申, 突厥部三姓葛邏祿來附. 右羽林軍大將軍薛訥爲源州鎮軍大總管, 源州都督楊執一副之;右衛大將軍郭虔瓘爲朔州鎮軍大總管, 並州長史王晙副之. 以備突厥. 五月丁未, 以旱錄京師囚. 戊申, 避正殿, 減膳. 七月庚辰朔, 日有食之. 十月辛酉, 巂州蠻寇邊, 右驍衛將軍李玄道伐之. 壬戌, 薛訥爲朔方道行軍大總管, 太仆卿呂延祚、靈州刺史杜賓客副之. 癸亥, 如眉阝, 赦所過徒罪以下, 賜侍老九十以上及篤疾者物. 甲子, 如鳳泉湯. 戊辰, 降大理系囚罪. 十一月己卯, 至自鳳泉湯. 乙酉, 幸溫湯. 丁亥, 相州人崔子岩反, 伏誅. 甲午, 至自溫湯. 乙未, 禁白衣長發會. 十二月乙醜, 降鳳泉湯所過死罪以下. 四年正月戊寅, 朝太上皇於西宮. 二月丙辰, 幸溫湯. 辛酉, 吐蕃寇松州, 廓州刺史蓋思貴伐之. 丁卯, 至自溫湯. 癸酉, 松州都督孫仁獻及吐蕃戰, 敗之. 六月甲子, 太上皇崩. 辛未, 京師、華陝二州大風拔木. 癸酉, 大武軍子將郝靈佺殺突厥默啜. 七月丁醜, 吐蕃請和. 丁酉, 洛水溢. 八月辛未, 奚、契丹降. 十月庚午, 葬大聖真皇帝於橋陵. 十一月己卯, 盧懷慎罷. 丁亥, 選中宗於酉廟. 丙申, 尚書左丞源乾曜爲黃門侍郎、同紫微黃門平章事. 十二月乙卯, 定陵寢殿火. 丙辰, 幸溫湯. 乙醜, 至自溫湯. 閏月己亥, 姚崇、源乾曜罷. 刑部尚書宋璟爲吏部尚書兼黃門監, 紫微侍郎蘇頲同紫微黃門平章事. 五年正月癸卯, 太廟四室壞, 遷神主於太極殿, 素服避正殿, 輟視朝五日. 己酉, 享於太極殿. 辛亥, 如東都. 戊辰, 大霧. 二月甲戌, 大赦, 賜從官帛, 給複河南一年, 免河南北蝗、水州今歲租. 三月丙寅, 吐蕃請和. 四月甲申, 毀拜洛受圖壇. 己醜, 子嗣一卒. 五月丙辰, 詔公侯子孫襲封. 七月壬寅, 隴右節度使郭知運及吐蕃戰, 敗之. 九月壬寅, 複紫微省爲中書省, 黃門省爲門下省, 監爲侍中. 十月戊寅, 祔神主於太廟. 甲申, 命史官月奏所行事. 六年正月辛醜, 突厥請和. 二月壬辰, 朔方道行軍大總管王睃伐突厥. 六月甲申, 瀍水溢. 八月庚辰, 以旱慮囚. 十月癸亥, 賜河南府、懷汝鄭三州父老帛. 十一月辛卯, 至自東都. 丙申, 享於太廟. 元皇帝以上三祖枝孫失官者授五品京官. 皇祖妣家子孫在選者甄擇之. 免知頓及旁州供承者一歲租稅. 乙巳, 改傳國璽曰“寶”. 是月, 突厥執單於副都護張知運. 七年五月己醜朔, 日有食之, 素服, 徹樂, 減膳, 中書門下慮囚. 六月戊辰, 吐蕃請和. 閏七月辛巳, 以旱避正殿, 徹樂, 減膳. 甲申, 慮囚. 八月丙戌, 慮囚. 九月甲戌, 徙封宋王憲爲寧王. 十月, 作義宗廟於東都. 辛卯, 幸溫湯. 癸卯, 至自溫湯. 十一月乙亥, 皇太子入學齒胄, 賜陪位官及學生帛. 八年正月辛巳, 宋璟、蘇頲罷. 京兆尹源乾曜爲黃門侍郎, 並州大都督府長史張嘉貞爲中書侍郎:同中書門下平章事. 二月戊戌, 子敏卒. 三月甲子, 免水旱州逋負, 給複四鎮行人家一年. 五月丁卯, 源乾曜爲侍中, 張嘉貞爲中書令. 六月庚寅, 洛、瀍、穀水溢. 九月, 突厥寇甘、涼, 涼州都督楊敬述及突厥戰, 敗績. 丙寅, 降京城囚罪, 杖以下原之. 壬申, 契丹寇邊, 王晙檢校幽州都督、節度河北諸軍大使, 黃門侍郎韋抗爲道朔方行軍大總管, 以伐之. 甲戌, 中書門下慮囚. 十月辛巳, 如長春宮. 壬午, 獵於下邽. 庚寅, 幸溫湯. 十一月乙卯, 至自溫湯. 九年正月, 括田. 丙寅, 幸溫湯. 乙亥, 至自溫湯. 二月丙戌, 突厥請和. 丁亥, 免天下七年以前逋負. 四月庚寅, 蘭池胡康待賓寇邊. 五月庚午, 原見囚死、流罪隨軍郊力、徒以下未發者. 七月己酉, 王晙執康待賓. 八月, 蘭池胡康願子寇邊. 九月乙巳朔, 日有食之. 癸亥, 天兵軍節度大使張說爲兵部尚書、同中書門下三品. 十一月庚午, 大赦, 賜文武官階、爵, 唐隆、先天實封功臣坐事免若死者加贈, 賜民酺三日. 十二月乙酉, 幸溫湯. 壬辰, 至自溫湯. 是冬, 無雪. 十年正月丁巳, 如東都. 二月丁醜, 次望春頓, 賜從官帛. 四月己亥, 張說持節朔方軍節度大使. 五月戊午, 突厥請和. 辛酉, 伊、汝水溢. 閏月壬申, 張說巡邊. 六月丁巳, 河決博、棣二州. 七月庚辰, 給複遭水州. 丙戌, 安南人梅叔鸞反, 伏誅. 九月, 張說敗康願子於木盤山, 執之. 己卯, 京兆人權梁山反, 伏誅. 癸未, 吐蕃攻小勃律, 北庭節度使張孝嵩敗之. 十月甲寅, 如興泰宮, 獵於上宜川. 庚申, 如東都. 十二月, 突厥請和. 十一年正月丁卯, 降東都囚罪, 徙以下原之. 賜侍老物. 庚辰, 次潞州, 赦囚, 給複五年, 以故第爲飛龍宮. 辛卯, 次並州, 改並州爲北都. 癸巳, 赦太原府, 給複一年, 下戶三年元從家五年. 版授侍老八十以上上縣令, 婦人縣君;九十以上上州長史, 婦人郡君;百歲以上上州刺史, 婦人郡夫人. 二月己酉, 貶張嘉貞爲幽州刺史. 壬子, 如汾陰, 祠後土, 賜文武官階、勳、爵、帛. 癸亥, 張說兼中書令. 三月辛未, 至自汾陰, 免所過今歲稅, 赦京城. 四月甲子, 張說爲中書令. 吏部尚書王晙爲兵部尚書、同中書門下三品. 五月乙醜, 複中宗於太廟. 己醜, 王晙持節朔方軍節度大使. 辛卯, 遣使分巡天下. 六月, 王晙巡邊. 八月戊申, 追號宣皇帝曰獻祖, 光皇帝曰懿祖. 十月丁酉, 幸溫湯, 作溫泉宮. 甲寅, 至自溫湯. 十一月戊寅, 有事於南郊, 大赦. 賜奉祠官階、勳、爵, 親王公主一子官, 高年粟帛, 孝子順孫終身勿事. 天下酺三日, 京城五日. 十二月甲午, 如鳳泉湯. 戊申, 至自鳳泉湯. 庚申, 貶王晙爲蘄州刺史. 十二年四月壬寅, 詔傍繼國王禮當廢而屬近者封郡王. 七月己卯, 廢皇後王氏爲庶人. 十月, 庶人王氏卒. 十一月庚午, 如東都. 庚辰, 溪州首領覃行章反, 伏誅. 辛巳, 申王捴薨. 閏十二月丙辰朔, 日有食之. 十三年正月戊子, 降死罪, 流以下原之. 遣使宣慰天下. 壬子, 葬朔方隴右河西戰亡者. 三月甲午, 徙封郯王潭爲慶王, 陝王浚忠王, 鄫王洽棣王, 甄王滉榮王. 封子涺爲光王, 濰儀王, 沄潁王, 澤永王, 清壽王, 洄延王, 沐盛王, 溢濟王. 九月丙戌, 罷奏祥瑞. 十月辛酉, 如兗州. 庚午, 次濮州, 賜河南、北五百裏內父老帛. 十一月庚寅, 封於泰山. 辛卯, 禪於社首. 壬辰, 大赦. 賜文武官階、勳、爵, 致仕官一季祿, 公主、嗣王、郡縣主一子官, 諸蕃酋長來會者一官. 免所過一歲、兗州二歲租. 賜天下酺七日. 丙申, 幸孔子宅, 遣使以太牢祭其墓, 給複近墓五戶. 丁酉, 賜徐、曹、毫、許、仙、豫六州父老帛. 十二月己巳, 如東都. 十四年二月, 邕州獠梁大海反, 伏誅. 四月丁巳, 戶部侍郎李元紘爲中書侍郎、同中書門下平章事. 庚申, 張說罷. 丁卯, 岐王範薨. 六月戊午, 東都大風拔木. 壬戌, 詔州縣長官言事. 七月癸未, 瀍水溢. 八月丙午, 河決魏州. 九月己醜, 磧西節度使杜暹檢校黃門侍郎、同中書門下平章事. 十月甲寅, 太白晝見. 庚申, 如廣成湯. 己巳, 如東都. 十二月丁巳, 獵於方秀川. 十五年正月辛醜, 河西、隴右節度使王君奐及吐蕃戰於青海, 敗之. 七月甲戌, 震興教門觀, 災. 庚寅, 洛水溢. 己亥, 降都城囚罪, 徒以下原之. 八月, 澗、穀溢, 毀澠池縣. 己巳, 降天下死罪、嶺南邊州流人, 徒以下原之. 九月丙子, 吐蕃寇瓜州, 執刺史田元獻. 閏月庚子, 寇安西, 副大都護趙頤貞敗之. 庚申, 回紇襲甘州, 王君奐死之. 十月己卯, 至自東都. 十一月丁卯, 獵於城南. 十二月乙亥, 幸溫泉宮. 丙戌, 至自溫泉宮. 十六年正月壬寅, 趙頤貞及吐蕃戰於曲子城, 敗之. 乙卯, 瀧州首領陳行範反, 伏誅庚申, 許徒以下囚保任營農. 三月辛醜, 免營農囚罪. 七月, 吐蕃寇瓜州, 刺史張守珪敗之. 乙巳, 隴右節度使張志亮、河西節度使蕭嵩克吐蕃大莫門城. 八月辛卯, 及吐蕃戰於祁連城, 敗之. 九月丙午, 以久雨降囚罪, 徒以下原之. 十月己卯, 幸溫泉宮. 己醜, 至自溫泉宮. 十一月癸巳, 蕭嵩爲兵部尚書、同中書門下平章事. 甲辰, 弛陂澤禁. 戊申, 幸寧王憲第. 庚戌, 至自寧王憲第. 十二月丁卯, 幸溫泉宮. 丁醜, 至自溫泉宮. 十七年二月丁卯, 雋州都督張審素克雲南昆明城、鹽城. 三月戊戌, 張守珪及吐蕃戰於大同軍, 敗之. 四月癸亥, 降死罪, 流以下原之. 乙亥, 大風, 震, 藍田山崩. 六月甲戌, 源乾曜、杜暹、李元罷紘. 蕭嵩兼中書令. 戶部侍郎宇方融爲黃門侍郎, 兵部侍郎裴光庭爲中書侍郎:同中書門下平章事. 九月壬子, 貶宇文融爲汝州刺史. 十月戊午朔, 日有食之. 十一月庚寅, 享於太廟. 丙申, 拜橋陵, 赦奉先縣. 戊戌, 拜定陵. 己亥, 拜獻陵. 壬寅, 拜昭陵. 乙巳, 拜乾陵. 戊申, 至自乾陵, 大赦. 免今歲稅之半. 賜文武官階、爵, 侍老帛. 旌表孝子順孫、義夫節婦, 終身勿事. 唐隆兩營立功三品以上予一子官. 免供頓縣今歲稅. 賜諸軍行人勳兩轉. 十二月辛酉, 幸溫泉宮. 壬申, 至自溫泉宮. 是冬, 無雪. 十八年正月辛卯, 裴光庭爲侍中. 二月丙寅, 大雨, 雷震左飛龍廄, 災. 辛未, 免囚罪杖以下. 四月乙卯, 築京師外郭. 五月己酉, 奚、契丹附於突厥. 六月甲子, 有彗星出於五車. 癸酉, 有星孛於華、昂. 乙亥, 瀍水溢. 丙子, 忠王浚爲河北道行軍元帥. 壬午, 洛水溢. 九月丁巳, 忠王浚兼河東道諸軍元帥. 十月戊子, 吐蕃請和. 庚寅, 如鳳泉湯. 癸卯, 至自鳳泉湯. 十一月丁卯, 幸溫泉宮. 丁醜, 至自溫泉宮. 十九年正月, 殺瀼州別駕王毛仲. 丙子, 耕於興慶宮. 己卯, 禁捕鯉魚. 四月壬午, 降死罪以下. 丙申, 立太公廟. 六月乙酉, 大風拔木. 七月癸醜, 吐蕃請和. 八月辛巳, 以千秋節降死罪, 流以下原之. 十月丙申, 如東都. 十一月乙卯, 次洛城南, 賜從官帛. 是歲, 揚州穞稻生. 二十年正月乙卯, 信安郡王禕爲河東、河北道行軍副元帥, 以伐奚、契丹. 二月甲戌朔, 日有食之. 壬午, 降囚罪, 徒以下原之. 三月己巳, 信安郡王禕及奚、契丹戰於薊州, 敗之. 五月戊申, 忠王浚俘奚、契丹以獻. 六月丁醜, 浚爲司徒. 八月辛未朔, 日有食之. 九月乙巳, 渤海靺鞨寇登州, 刺史韋俊死之, 左領軍衛將軍蓋福慎伐之. 戊辰, 以宋、滑、袞、鄆四州水, 免今歲稅. 十月壬午, 如潞州. 丙戌, 中書門下慮巡幸所過囚. 辛卯, 赦潞州, 給複三年, 賜高年粟帛. 十一月辛醜, 如北都. 癸醜, 赦北都, 給複三年. 庚申, 如汾陰, 祠後土, 大赦. 免供頓州今歲稅. 賜文武官階、勳、爵, 諸州侍老帛, 武德以來功臣後及唐隆功臣三品以上一子官. 民酺三日. 十二月辛未, 至自汾陰. 二十一年正月丁巳, 幸溫泉宮. 二月丁亥, 至自溫泉宮. 三月乙巳, 裴光庭薨. 甲寅, 尚書右丞韓休爲黃門侍郎、同中書門下平章事. 閏月癸酉, 幽州副總管郭英傑及契丹戰於都山, 英傑死之. 四月乙卯, 遣宣慰使黜陟官吏, 決擊囚. 丁巳, 寧王憲爲太尉, 薛王業爲司徒. 五月戊子, 以皇太子納妃, 降死罪, 流以下原之. 七月乙醜朔, 日有食之. 九月壬午, 封子沔爲信王, 泚義王, 漼陳王, 澄豐王, 潓恒王, 漩涼王, 滔深王. 十月庚戌, 幸溫泉宮. 己未, 至自溫泉宮. 十二月丁巳, 蕭嵩、韓休罷. 京兆尹裴耀卿爲黃門侍郎, 中書侍郎張九齡:同中書門下平章事. 二十二年正月己巳, 如東都. 二月壬寅, 秦州地震, 給複壓死者家一年, 三人者三年. 四月甲辰, 降死罪以下. 甲寅, 北庭都護劉渙謀反, 伏誅. 五月戊子, 裴耀卿爲侍中, 張九齡爲中書令, 黃門侍郎李林甫爲禮部尚書、同中書門下三品. 是日, 大風拔木. 六月壬辰, 幽州節度使張守珪俘奚、契丹以獻. 七月己巳, 薛王業薨. 十一月甲戌, 免關內、河南八等以下戶田不百畝者今歲租. 十二月戊子朔, 日有食之. 乙巳, 張守珪及契丹戰, 敗之, 殺其王屈烈. 二十三年正月乙亥, 耕藉田. 大赦. 侍老百歲以上版授上州刺史, 九十以上中州刺史, 八十以上上州司馬. 賜陪位官勳、爵. 征防兵父母年七十者遣還. 民酺三日. 八月戊子, 免鰥寡惸獨今歲稅米. 十月戊申, 突騎施寇邊. 閏十一月壬午朔, 日有食之. 是冬, 東都人劉普會反, 伏誅. 二十四年正月丙午, 北庭都護蓋嘉運及突騎施戰, 敗之. 四月丁醜, 降死罪以下. 五月丙午, 醴泉人劉志誠反, 伏誅. 八月甲寅, 突騎施請和. 乙亥, 汴王璥薨. 十月戊申, 京師地震. 甲子, 次華州, 免供頓州今歲稅, 賜刺史、縣令中上考. 降兩京死罪, 流以下原之. 丁卯, 至自東都. 十一月辛醜, 東都地震. 壬寅, 裴耀卿、張九齡罷. 李林甫兼中書令, 朔方軍節度副大使牛仙客爲工部尚書、同中書門下三品. 十二月戊申, 慶王琮爲司徒. 二十五年三月乙酉, 張守珪及契丹戰於捺祿山, 敗之. 辛卯, 河西節度副大使崔希逸及吐蕃戰於青海, 敗之. 四月辛酉, 殺監察禦史周子諒. 乙醜, 廢皇太子瑛及鄂王瑤、光王琚爲庶人, 皆殺之. 十一月壬申, 幸溫泉宮. 乙酉, 至自溫泉宮. 十二月丙午, 惠妃武氏薨. 丁巳, 追冊爲皇後. 二十六年正月甲戌, 潮州刺史陳思挺謀反, 伏誅. 乙亥, 牛仙客爲侍中. 丁醜, 迎氣於東郊. 降死罪, 流以下原之. 以京兆稻田給貧民, 禁王公獻珍物, 賜文武官帛. 壬辰, 李林甫兼隴右節度副大使. 二月乙卯, 牛仙客兼河東節度副大使. 三月丙子, 有星孛於紫微. 癸巳, 京師地震. 吐蕃寇河西, 崔希逸敗之, 鄯州都督杜希望克其新城. 四月己亥, 有司讀時令. 降死罪, 流以下原之. 五月乙酉, 李林甫兼河酉節度副大使. 六月庚子, 立忠王璵爲皇太子. 七月己巳, 大赦. 賜文武九品以上及五品以上子爲父後者勳一轉, 侍老粟帛, 加版授. 免京畿下戶今歲租之半. 賜民酺三日. 九月丙申朔, 日有食之. 庚子, 益州長史王昱及吐蕃戰於安戎城, 敗績. 十月戊寅, 幸溫泉宮. 壬辰, 至自溫泉宮. 二十七年正月壬寅, 榮王琬巡按隴右. 二月己巳, 群臣上尊號曰開元聖文神武皇帝, 大赦. 免今歲稅. 賜文武官階、爵. 版授侍老百歲以上下州刺史, 婦人郡君;九十以上上州司馬, 婦人縣君;八十以上縣令, 婦人鄉君. 賜民酺五日. 八月乙亥, 磧西節度使蓋嘉運敗突騎施於賀邏嶺, 執其可汗吐火仙. 壬午, 吐蕃寇邊河西、隴右節度使蕭炅敗之. 十月丙戌, 幸溫泉宮. 十一月辛醜, 至自溫泉宮. 二十八年正月癸巳, 幸溫泉宮. 庚子, 至自溫泉宮. 三月丁亥朔, 日有食之. 壬子, 益州司馬章仇兼瓊敗吐蕃, 克安戎城. 五月癸卯, 吐蕃寇安戎城, 兼瓊又敗之. 十月甲子, 幸溫泉宮. 以壽王妃楊氏爲道士, 號太真. 戊辰, 以徐、泗二州無蠶, 免今歲稅. 辛巳, 至自溫泉宮. 十一月, 牛仙客罷朔方、河東節度副大使. 二十九年正月癸巳, 幸溫泉宮. 丁酉, 立玄元皇帝廟, 禁厚葬. 庚子, 至自溫泉宮. 五月庚戌, 求明《道德經》及《莊》、《列》、《文子》者. 降死罪, 流以下原之. 七月乙亥, 伊、洛溢. 九月丁卯, 大雨雪. 十月丙申, 幸溫泉宮. 戊戌, 遣使黜陟官吏. 十一月庚戌, 邠王守禮薨. 辛酉, 至自溫泉宮. 己巳, 雨木冰. 辛未, 寧王憲薨, 追冊爲皇帝, 及其妃元氏爲皇後. 十二月癸未, 吐蕃陷石堡城. 天寶元年正月丁未, 大赦, 改元. 詔京文武官材堪刺史者自舉. 賜侍老八十以上粟帛, 九品以上勳兩轉. 甲寅, 陳王府參軍田同秀言:“玄元皇帝降於丹鳳門通衢. ”二月丁亥, 群臣上尊號曰開元天寶聖文神武皇帝. 辛卯, 享玄元皇帝於新廟. 甲午, 享於太廟. 丙申, 合祭天地於南郊, 大赦. 侍老加版授, 賜文武官階、爵. 改侍中爲左相, ”中書令爲右相, 東都爲東京, 北都爲北京, 州爲郡, 刺史爲太守. 七月癸卯朔, 日有食之. 辛未, 牛仙客薨. 八月丁醜, 刑部尚書李適之爲左相. 十月丁酉, 幸溫泉宮. 十一月己巳, 至自溫泉宮. 十二月戊戌, 隴右節度使皇甫惟明及吐蕃戰於青海, 敗之. 庚子, 河西節度使王倕克吐蕃漁海、遊奕軍. 朔方軍節度使王忠嗣及奚戰於紫乾河, 敗之, 遂伐突厥. 是冬, 無冰. 二年正月乙卯, 作升仙宮. 丙辰, 加號玄元皇帝曰大聖祖. 三月壬子, 享於玄元宮, 追號大聖祖父周上禦大夫敬曰先天太皇, 咎繇曰德明皇帝涼武昭王曰興聖皇帝. 改西京玄元宮曰太清宮, 東京曰太微宮. 四月己卯, 皇甫惟明克吐蕃洪濟城. 六月甲戌, 震東京應天門觀, 災. 十月戊寅, 幸溫泉宮. 十一月乙卯, 至自溫泉宮. 十二月壬午, 海賊吳令光寇永嘉郡. 是冬, 無雪. 三載正月丙申, 改年爲載. 降死罪, 流以下原之. 辛醜, 幸溫泉宮. 辛亥, 有星隕於東南. 二月庚午, 至自溫泉宮. 丁醜, 河南尹裴敦複、晉陵郡太守劉同升、南海郡太守劉巨鱗討吳令光. 閏月, 令光伏誅. 三月壬申, 降死罷, 流以下原之. 八月丙午, 拔悉蜜攻突厥, 殺烏蘇米施可汗, 來獻其首. 十月甲午, 幸溫泉宮. 十一月丁卯, 至自溫泉宮. 十二月癸醜, 祠九宮貴神於東郊, 大赦. 詔天下家藏《孝經》. 賜文武官階、爵, 侍老粟帛, 民酺三日. 四載正月丙戌, 王忠嗣及突厥戰於薩河內山, 敗之. 三月壬申, 以外孫獨孤氏女爲靜樂公方, 嫁於契丹松漠都督李懷節;楊氏女爲宜芳公主, 嫁於奚饒樂都督李廷寵. 八月壬寅, 立太真爲貴妃. 九月, 契丹、奚皆殺其公主以叛. 甲申, 皇甫惟明及吐蕃戰於石堡城, 副將褚誗死之. 十月戊戌, 幸溫泉宮. 十二月戊戌, 至自溫泉宮. 五載正月乙亥, 停六品以下員外官. 三月丙子, 遣使黜陟官吏. 四月庚寅, 李適之罷. 丁酉, 門下侍郎陳希烈同中書門下平章事. 五月壬子朔, 日有食之. 七月, 殺括蒼郡太守韋堅、播川郡太守皇甫惟明. 十月戊戌, 幸溫泉宮. 十一月乙巳, 至自溫泉宮. 十二月甲戌, 殺贊善大夫杜有鄰、著作郎王曾、左驍衛兵曹參軍柳勣、左司禦率府倉曹參軍王脩己、右武衛司戈盧寧、左威衛參軍徐徵. 六載正月辛巳, 殺北海郡太守李邕、淄川郡太守裴敦複. 丁亥, 享於太廟. 戊子, 有事於南郊, 大赦, 流人老者許致仕, 停立仗鋜. 賜文武官階、爵, 侍老粟帛, 民酺三日. 三月甲辰, 陳希烈爲左相. 七月乙酉, 以旱降死罪, 流以下原之. 十月戊申, 幸華清宮. 十一月丁酉, 殺戶部侍郎楊慎矜及其弟少府少監慎餘、洛陽令慎名. 十二月癸醜, 至自華清宮. 是歲, 安西副都護高仙芝及小勃律國戰, 敗之. 七載五月壬午, 群臣上尊號曰開元天寶聖文神武應道皇帝, 大赦, 免來載租、庸. 以魏、周、隋爲三恪. 賜京城父老物人十段. 七十以上版授本縣令, 婦人縣君, 六十以上縣丞. 天下侍老百歲以上上郡太守, 婦人郡君;九十以上上郡司馬, 婦人縣君;八十以上縣令, 婦人鄉君. 賜文武官勳兩轉, 民酺三日. 十月庚戌, 幸華清宮. 十二月辛酉, 至自華清宮. 八載四月, 殺鹹寧郡太守趙奉璋. 六月乙卯, 隴右節度使哥舒翰及吐蕃戰於石堡城, 敗之. 閏月丙寅, 謁太清宮, 加上玄元皇帝號曰聖祖大道玄元皇帝, 增祖宗帝後諡. 郡臣上尊號曰開元天地大寶聖文神武應道皇帝, 大赦, 男子七十、婦人七十五以上皆給一子侍, 賜文武官階、爵, 民爲戶者古爵, 酺三日. 十月乙醜, 幸華清宮. 是月, 特進何履光率十道兵以伐雲南. 十一月丁巳, 幸禦史中丞楊釗莊. 九載正月己亥, 至自華清宮. 丁巳, 詔以十一月封華嶽. 三月辛亥, 華嶽廟災, 關內旱, 乃停封. 五月庚寅, 慮囚. 九月辛卯, 以商、周、漢爲三恪. 十月庚申, 幸華清宮. 太白山人王玄翼言:“玄元皇帝降於寶仙洞. ”十二月乙亥, 至自華清宮. 是歲, 雲南蠻陷雲南郡, 都督張虔陀死之. 十載正月壬辰, 朝獻於太清宮. 癸巳, 朝享於太廟. 甲午, 有事於南郊, 大赦, 賜侍老粟帛, 酺三日. 丁酉, 李林甫兼朔方軍節度副大使、安北副大都護. 己亥, 改傳國寶爲“承天大寶”. 戊申, 安西四鎮節度使高仙芝執突騎施可汗及石國王. 四月壬午, 劍南節度使鮮於仲通及雲南蠻戰於西洱河, 大敗績, 大將王天運死之, 陷雲南都護府. 七月, 高仙芝及大食戰於恒邏斯城, 敗績. 八月, 範陽節度副大使安祿山及契丹戰於吐護真河, 敗績. 乙卯, 廣陵海溢. 丙辰, 武庫災. 十月壬子, 幸華清宮. 十一月乙未, 幸楊國忠第. 十一載正月丁亥, 致自華清宮. 二月庚午, 突厥部落阿布思寇邊. 三月乙巳, 改尚書省八部名. 四月乙酉, 戶部郎中王銲、京兆人邢縡謀反, 伏誅. 丙戌, 殺禦史大夫王鉷. 李林甫罷安北副大都護. 五月戌申, 慶王琮薨. 甲子, 東京大風拔木. 六月壬午, 禦史大夫兼劍南節度使楊國忠敗吐蕃於雲南, 克故洪城. 十月戊寅, 幸華清宮. 十一月乙卯, 李林甫薨. 庚申, 楊國忠爲右相. 十二月丁亥, 至自華清宮. 十二載五月己酉, 複魏、周、隋爲三恪. 六月, 阿布思部落降. 八月, 中書門下慮囚. 九月甲寅, 葛邏祿葉護執阿布思. 十月戊寅, 幸華清宮. 十三載正月丙午, 至自華清宮. 二月壬申, 朝獻於太清宮, 加上玄元皇帝號曰大聖祖高上大道金厥玄元天皇大帝. 癸酉, 朝享於太廟, 增祖宗諡. 甲戌, 群臣上尊號曰開元天地大寶聖文神武證道孝德皇帝, 大赦, 左降官遭父母喪者聽歸. 賜孝義旌表者勳兩轉. 侍老百歲以上版授本郡太守, 婦人郡夫人;九十以上郡長史, 婦人郡君;八十以上縣令, 婦人縣君. 太守加賜爵一級, 縣令勳兩轉, 民酺三日. 丁醜, 楊國忠爲司空. 是日, 雨土. 三月, 隴右、河西節度使哥舒翰敗吐蕃, 複河源九曲. 辛酉, 大風拔木. 五月壬戌, 觀酺於勤政樓, 北庭都護程千裏俘阿布思以獻. 六月乙醜朔, 日有食之. 劍南節度留後李宓及雲南蠻戰於西洱河, 死之. 八月丙戌, 陳希烈罷. 文部侍郎韋見素爲武部尚書、同中書門下平章事. 是秋, 瀍、洛水溢. 十月乙酉, 幸華清宮. 十二月戊午, 至自華清宮. 十四載三月壬午, 安祿山及契丹戰於潢水, 敗之. 五月, 天有聲於浙西. 八月辛卯, 降死罪, 流以下原之. 免今載租、庸半. 賜侍老米. 十月庚寅, 幸華清宮. 十一月, 安祿山反, 陷河北諸郡. 範陽將何千年殺河東節度使楊光翽. 壬申, 伊西節度使封常清爲範陽、平盧節度使, 以討安祿山. 丙子, 至自華清宮. 九原郡太守郭子儀爲朔方軍節度副大使, 右羽林軍大將軍王承業爲太原尹, 衛尉卿張介然爲河南節度采訪使, 右金吾大將軍程千裏爲上黨郡長史, 以討安祿山. 丁醜, 榮王琬爲東討元帥, 高仙芝副之. 十二月丁亥, 安祿山陷靈昌郡. 辛卯, 陷陳留郡, 執太守郭納, 張介然死之. 癸巳, 安祿山陷滎陽郡, 太守崔無詖死之. 丙申, 封常清及安祿山戰於甕子穀, 敗績. 丁酉, 陷東京, 留守李憕、禦史中丞盧弈、判官蔣清死之. 河南尹達奚珣叛降於安祿山. 己亥, 恒山郡太守顏杲卿敗何千年, 執之, 克趙、钜鹿、廣平、清河、河間、景城、樂安、博平、博陵、上穀、文安、信都、魏、鄴十四郡. 癸卯, 封常清、高仙芝伏誅. 哥舒翰持節統領處置太子先鋒兵馬副元帥, 守潼關. 甲辰, 郭子儀及安祿山將高秀岩戰於河曲, 敗之. 戊申, 榮王琬薨. 壬子, 濟南郡太守李隨、單父尉賈賁、濮陽人尚衡以兵討安祿山. 是月, 平原郡太守顏真卿、饒陽郡太守盧全誠、司馬李正以兵討安祿山. 十五載正月乙卯, 東平郡太守嗣昊王祗以兵討安祿山. 丙辰, 李隋爲河南節度使, 以討安祿山. 壬戌, 祿山陷恒山郡, 執顏杲卿、袁履謙, 陷鄴、廣平、钜鹿、趙、上穀、博陵、文安、魏、信都九郡. 癸亥, 朔方軍節度副使李光弼爲河東節度副大使, 以討祿山. 甲子, 南陽郡太守魯炅爲南陽節度使, 率嶺南、黔中、山南東道兵屯於葉縣. 乙醜, 安慶緒寇潼關, 哥舒翰敗之. 丁醜, 真源令張巡以兵討安祿山. 二月己亥, 嗣吳王祗及祿山將謝元同戰於陳留, 敗之. 李光弼克常山郡, 郭子儀出井陘會光弼, 及安祿山將史思明戰, 敗之. 庚子, 賈賁戰於雍丘, 死之. 三月, 顏真卿克魏郡. 史思明寇饒陽、平原. 乙卯, 張巡及安祿山將令狐潮戰於雍丘, 敗之. 丙辰, 殺戶部尚書安思順、太仆卿安元貞. 乙醜, 李光弼克趙郡. 四月乙酉, 北海郡太守賀蘭進明以兵救平原. 丙午, 太子左贊善大夫來瑱爲潁川郡太安、兼招討使. 五月丁巳, 魯炅及安祿山戰於滍水, 敗績, 奔於南陽. 戊辰, 嗣虢王巨爲河南節度使. 六月癸未, 顏真卿及安祿山將袁知泰戰於堂邑, 敗之. 賀蘭進明克信都. 丙戌, 哥舒翰及安祿山戰於靈寶西原, 敗績. 是日, 郭子儀、李光弼及史思明戰於嘉山, 敗之. 辛卯蕃將火拔歸仁執哥舒翰叛降於安祿山, 遂陷潼關、上洛郡. 甲午, 詔親征. 京兆尹崔光遠爲西京留守、招討處置使. 丙申, 行在望賢宮. 丁酉, 次馬嵬, 左龍武大將軍陳玄禮殺楊國忠及禦史大夫魏方進、太常卿楊暄. 賜貴妃楊氏死. 是日, 張巡及安祿山將翟伯玉戰於白沙堝, 敗之. 己亥, 祿山陷京師. 辛醜, 次陳倉. 閑廄使任沙門叛降於祿山. 丙午, 次河池郡. 劍南節度使崔圓爲中書侍郎、同中書門下平章昌事. 七月甲子, 次普安郡. 憲部侍郎房琯爲文部尚書、同中書門下平章事. 丁卯, 皇太子爲天下兵馬元帥, 都統朔方、河東、河北、平盧節度使, 禦史中丞裴冕、隴酉郡司馬劉秩副之. 江陵大都督永王璘爲山南東路黔中江南西路節度使, 盛王琦爲廣陵郡都督、江南東路淮南道節度使, 豐王珙爲武威郡都督、河西隴右安西北庭節度使. 庚午, 次巴西郡. 以太守崔渙爲門下侍郎、同中書門下平章事, 韋見素爲左相. 庚辰, 次蜀郡. 八月壬午, 大赦, 賜文武官階、爵, 爲安祿山脅從能自歸者原之. 癸巳, 皇太子即皇帝位於靈武, 以聞. 庚子, 上皇天帝誥遣韋見素、房琯、崔渙奉皇帝冊於靈武. 十一月甲寅, 憲部尚書李麟同中書門下平章事. 十二月甲辰, 永王璘反, 廢爲庶人. 至德二載正月庚戌, 誥求天下孝悌可旌者. 甲子, 劍南健兒賈秀反, 伏誅. 三月庚午, 通化郡言玄元皇帝降. 五月庚申, 誥追冊貴嬪楊氏爲皇後. 七月庚戌, 行營健兒李季反, 伏誅. 庚午, 劍南健兒郭千仞反, 伏誅. 十月丁巳, 皇帝複京師, 以聞. 誥降劍南囚罪, 流以下原之. 十二月丁未, 至自蜀郡, 居於興慶宮. 三載, 上號曰太上至道聖皇天帝. 上元元年, 徙居於西內甘露殿. 元年建巳月, 崩於神龍殿, 年七十八. 贊曰:睿宗因其子之功, 而在位不久, 固無可稱者. 嗚呼, 女子之禍於人者甚矣!自高祖至於中宗, 數十年間, 再罹女禍, 唐祚既絕而複續, 中宗不免其身, 韋氏遂以滅族. 玄宗親平其亂, 可以鑒矣, 而又敗以女子. 方其勵精政事, 開元之際, 幾致太平, 何其盛也!及侈心一動, 窮天下之欲不足爲其樂, 而溺其所甚愛, 忘其所可戒, 至於竄身失國而不悔. 考其始終之異, 其性習之相遠也至於如此. 可不慎哉!可不慎哉!
'국외연구소 > → 신당서 新唐書' 카테고리의 다른 글
[신당서新唐書] 권6 본기6 대종기 (0) | 2024.05.20 |
---|---|
[신당서新唐書] 권6 본기6 숙종기 (0) | 2024.05.19 |
[신당서新唐書] 권5 본기5 예종기 (0) | 2024.05.17 |
[신당서新唐書] 권4 본기4 중종기 (0) | 2024.05.16 |
[신당서新唐書] 권4 본기4 측천황후기 (0) | 2024.05.15 |